Czy neon może być… zabytkiem?

Większości z nas zabytki kojarzą się przede wszystkim z nieruchomościami, głównie majestatycznymi budynkami i obiektami o charakterystycznej architekturze. Tymczasem zabytkiem może być także rzecz ruchoma i to nie tylko obraz, rzeźba, czy dawna broń. Elementy oświetlenia, takie jak neony reklamowe, również mogą być wpisywane do krajowych rejestrów zabytków.

Kilka słów o historii neonów reklamowych

Historia neonów reklamowych sięga początku ubiegłego stulecia. Lampy wyładowcze w klasycznym wydaniu zostały opracowane przez francuskiego fizyka i wynalazcę Grorges’a Claude, który był też wynalazcą samej „neonówki”. Technika neonowa królowała wśród ekskluzywnych reklam zewnętrznych w latach 60. i 70. dwudziestego wieku. Obecnie, gdy mamy wiele różnych wariantów świecących reklam zewnętrznych, które wykorzystują np. ledy, widoczne z daleka napisy, wzory, bannery nie wyróżniają się już tak mocno, zwłaszcza w przestrzeni miejskiej. Jednak w starych neonach sprzed lat jest coś wyjątkowego i część z nich trafiła na listę ruchomych zabytków.

Jakie neony trafiają w rejestr zabytków?

Nie wszystkie neony reklamowe sprzed kilku dekad trafiają do rejestru zabytków, ponieważ nie chodzi tu wyłącznie o ich wiekowość i sposób działania oświetlenia. Za jakiś czas być może pewne litery przestrzenne, litery 3D – i to nie tylko podświetlane – które są obecnie w nowoczesnym stylu, również będą mogły stać się zabytkami. Chodzi bowiem o ich charakter i znaczenie dla danego miejsca. Neony, które są dziś zabytkami, to bardzo charakterystyczne reklamy lub banery, w których umieszczone są nazwy kultowych, rozpoznawalnych, bardzo znanych miejsc, np. hoteli, restauracji, czy innych obiektów. Doskonały przykład w Polsce: „Dobre Maniery” na Płockim Ośrodku Kultury i Sztuki.